Słowa kluczowe
rejestry nieruchomości, informatyzacja, transgraniczny obrót nieruchomościami, Unia Europejska
Jak cytować
Kaczorowska, M. (2020). Europejskie inicjatywy na rzecz integracji rejestrów nieruchomości i rozwoju transgranicznego obrotu nieruchomościami. Forum Prawnicze, (1(57). https://doi.org/10.32082/fp.v1i1(57).300
Abstrakt
Sprawnie funkcjonujące rejestry nieruchomości zapewniające dostępność informacji o nieruchomościach odgrywają kluczową rolę w rozwoju transgranicznego obrotu nieruchomościami, który wchodzi w zakres swobody przepływu kapitału w Unii Europejskiej. Ze względu na znaczny stopień zróżnicowania istniejących w państwach europejskich systemów rejestracji nieruchomości nie zostały one dotychczas bezpośrednio poddane harmonizacji. Niemniej podejmowane są wysiłki zmierzające do zacieśnienia współpracy między krajowymi organami prowadzącymi rejestry nieruchomości, czemu szczególnie sprzyjają wspólne tendencje rozwojowe w dziedzinie informatyzacji. Niniejsze opracowanie zawiera przegląd założeń i efektów wybranych projektów informatycznych realizowanych na poziomie europejskim w celu usprawnienia transgranicznego obrotu nieruchomościami poprzez utworzenie sieci rejestrów nieruchomości. Na tej podstawie podjęto próbę oceny efektywności dotychczasowych tego typu inicjatyw, a także perspektyw pogłębienia integracji rynków nieruchomości.
Bibliografia
Bibliografia
Akty prawne
Dyrektywa 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych (Dz. Urz. WE L 168 z 27.06.2002, s. 43?50).
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz. Urz. UE L 108 z 25.04.2007, s. 1?14).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz. Urz. UE L 48 z 23.02.2011, s. 1?10).
Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II) (Dz. Urz. UE L 199 z 31.7.2007, s. 40?49).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. Urz. UE L 351 z 20.12.2012, s. 1?32).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz. Urz. UE L 177 z 4.7.2008, s. 6?16).
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 202 z 7.06.2016, s. 47?199).
Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 202 z 7.06.2016, s. 13?45).
Orzecznictwo
Wyrok TSUE (wielka izba) z 22 października 2013 r. w sprawach połączonych od C 105/12 do C 107/12 Staat der Nederlanden przeciwko Essent, Essent Nederland BV, Eneco Holding NV i Delta NV (ECLI:EU:C:2013:677).
Wyrok TSUE z 11 października 2007 r. w sprawie C-117/06 Gerda Möllendorf i Christiane Möllendorf-Niehuus (ECLI:EU:C:2007:596).
Wyrok TSUE z 12 października 2017 r. w sprawie C-218/16 Aleksandra Kubicka (ECLI:EU:C:2017:755).
Wyrok TSUE z 5 października 2000 r. Republika Federalna Niemiec przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej (ECLI:EU:C:2000:544).
Literatura przedmiotu
Akkermans B., Ramaekers E., Article 345 TFEU (ex. 295 EC), Its Meanings and Interpretations, ?European Law Journal? 2010, vol. 16, no. 3.
Armada-Rudnik, Przyszłość ksiąg wieczystych po elektronizacji, ?Nieruchomości? 2009, nr 12.
Berlee A., Access to Personal Data in Public Land Registers: Balancing Publicity of Property Rights with the Rights to Privacy and Data Protection, The Hague 2018.
Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2018.
Blajer P., Historyczny rozwój angielskiego modelu rejestrowania praw do nieruchomości, (w:) M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka (red.), Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Edwardowi Drozdowi, Warszawa 2013.
Blajer P., Notariat łaciński a rejestr nieruchomości, ?Krakowski Przegląd Notarialny? 2019, nr 2.
Blajer P., Rejestry nieruchomości. Studium prawnoporównawcze, Warszawa 2018.
Borkowski A., Obrót nieruchomościami w Unii Europejskiej wobec swobody przepływu kapitału, ?Acta Universitatis Wratislaviensis? No 3798, ?Prawo? CCCXXIII, Wrocław 2017.
Całus A., Dylematy unijnego prawa kontraktów, (w:) Z. Kuniewicz, D. Sokołowska (red.), Prawo kontraktów, Warszawa 2017.
Całus A., Umocowanie do zbliżania prawa prywatnego państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej, (w:) M. Pazdan, W. Popiołek, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar (red.), Europeizacja prawa prywatnego, t. 1, Warszawa 2008.
Cámara Lapuente S., Registration of Interests as a Formality of Contracts: Comparative Remarks on Land Registers within the Frame of European Private Law, ?European Review of Private Law? 2005, no. 6.
Cieśliński A., Wspólnotowe prawo gospodarcze, t. 1: Swobody rynku wewnętrznego, Warszawa 2009.
Dajczak W., Niepokoje i szanse związane z ujednolicaniem prawa cywilnego, ?Forum Prawnicze? 2011, nr 1.
Erp van S., Lex Rei Sitae: The Territorial Side of Classical Property Law, (w:) C. Godt (ed.), Regulatory Property Rights: The Transforming Notion of Property in Transnational Business Regulation, Leiden?Boston 2016.
Gołaczyński J., Klich A., Informatyzacja ksiąg wieczystych. Uwagi ogólne, (w:) A. Marciniak (red.), Elektronizacja postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2016.
Gołaczyński J., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2017.
Górecki J., Prawo rzeczowe, (w:) M. Pazdan (red.), System prawa prywatnego, t. 20B: Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2015.
Graziadei M., The Structure of Property Ownership and the Common Law/Civil Law Divide, (w:) M. Graziadei, L. Smith (eds.), Comparative Property Law: Global Perspectives, Cheltenham?Northampton 2017.
Gryszczyńska A., Nowa Księga Wieczysta. Informatyzacja rejestru publicznego, Warszawa 2011.
Gustafsson S., Drewniak A., EULIS: Cross-Border Land Information in Europe, http://www.fig.net/resources/proceedings/fig_proceedings/fig2008/papers/ts05a/ts05a_03_gustafsson_drewniak_2939.pdf (dostęp 20.12.2019).
Gustafsson S., EULIS: European Land Information Service. Co-operation between Eight National Agencies, ?GIM International? 2003, vol. 17, no. 8.
Janowski J., Trendy cywilizacji informacyjnej. Nowy technototalitarny porządek świata, Warszawa 2019.
Johnson A.M., CROBECO II, https://worldnotaries.org/wp-content/uploads/2013/06/CROBECOII-Presentation.docx (dostęp 20.12.2019).
Kaczorowska M., Koncepcja eurohipoteki na tle praw zastawniczych na nieruchomościach w Europie, Wrocław 2016.
Kaczorowska M., Możliwości zastosowania technologii łańcucha bloków w dziedzinie rejestracji nieruchomości na przykładzie doświadczeń wybranych krajów, (w:) M. Świerczyński, L. Lai (red.), Prawo sztucznej inteligencji, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Podstawy i granice ujednolicenia prawa prywatnego w Unii Europejskiej na przykładzie wybranych zagadnień z zakresu prawa umów i prawa rzeczowego, (w:) A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys (red.), Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, Wrocław 2018.
Kaczorowska M., Postępy informatyzacji rejestrów nieruchomości w krajach Unii Europejskiej. Analiza prawnoporównawcza, (w:) J. Gołaczyński (red.), Informatyzacja ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Przyszłość systemów rejestracji nieruchomości wobec rozwoju inteligentnych technologii. Wybrane problemy prawne na tle wniosków z konferencji ?Common Vision Conference 2016. Migration to a Smart World?, Amsterdam, 5?7 czerwca 2016 roku, ?Opolskie Studia Administracyjno-Prawne? 2017, t. 15, z. 2.
Kaczorowska M., Realizacja zasady jawności ksiąg wieczystych w prawie polskim w dobie informatyzacji. Zarys problematyki, (w:) J. Gołaczyński (red.) Informatyzacja ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Rola Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach w poszerzaniu dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości w Europie, (w:) E. Galewska, S. Kotecka (red.), Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego ? Blok Prawa Komputerowego, Wrocław 2012.
Kaczorowska M., Znaczenie dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości dla rozwoju wspólnego rynku na przykładzie Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach (EULIS), ?Rejent? 2011, nr 12.
Kalus S., Perspektywy stworzenia europejskiego prawa rzeczowego, (w:) L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
Kjellson B., ?EULIS (European Land Information Service)?, https://www.unece.org/fileadmin/DAM/hlm/wpla/sessions/7th_session/item7_01.B.Kjellson.EULIS.pdf (dostęp 20.12.2019).
Kościółek A., Informatyzacja postępowania wieczystoksięgowego, (w:) K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek (red.), E-obywatel, E-sprawiedliwość, E-usługi, Warszawa 2017.
Kotecka S., Informatyzacja postępowania cywilnego w Polsce, (w:) J. Gołaczyński (red.), Informatyzacja postępowania sądowego i administracji publicznej, Warszawa 2010.
Kunkiel-Kryńska A., Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich, Warszawa 2013.
Lemmen C., Vos J., Beentjes B., Ongoing Development of Land Administration Standards, ?European Property Law Journal? 2017, vol. 6, no. 3.
Lewis A., Buying and Owning Property in Europe, ?6th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/buying-and-owning-property-in-europe/ (dostęp 19.12.2019).
Lodde A., The Interconnection of the European Registers of Real Property: The Comparison of the Italian and Spanish Cases, ?Territorio Italia? 2017, no. 1, https://www.agenziaentrate.gov.it/portale/documents/20143/325363/sistemi+europei+Lodde+2016+en_3+Lodde_ing.pdf/3e3bdb42-db77-40ac-edb3-a01b92076131 (dostęp: 20.12.2019).
Louwman W., CROBECO: A Future-Proof System to Support Cross-Border Conveyancing, ?6th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/crobeco-future-proof-system-to-support-cross-border-conveyancing/ (dostęp 20.12.2019).
Louwman W., Interoperability Solutions for Land Registries, ?5th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/interoperability-solutions-for-land-registries/ (dostęp 20.12.2019).
Mańko R., Europejski kodeks cywilny ? stan prac nad projektem i perspektywy dalszego rozwoju, ?Studia Iuridica? 2004, t. 43.
Mańko R., Kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie prawa prywatnego w ujęciu systemowym, ?Kwartalnik Prawa Prywatnego? 2016, z. 1.
Mataczyński M., (w:) D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2012.
Moerkerke J., Efforts, on a European Level, in Order to Facilitate Cross-Border Transfers of Real Estate, ?8th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/wp-content/uploads/2019/01/Speech-GranadaJan-Moerkerke.pdf (dostęp 19.12.2019).
Nasarre-Aznar S., The Integration of Mortgage Markets in Europe, part 1, ?Silesian Journal of Legal Studies? 2011, no. 3.
Niemi M.I., Electronic Conveyancing of Real Property in Europe: Two Models. The English and the Finnish One, (w:) L.M. Martínez Velencoso, S. Bailey, A. Pradi (eds.), Transfer of Immovables in European Private Law, Cambridge 2017.
Opitek P., Zastosowanie technologii blockchain na rynku nieruchomości, ?Nieruchomości@? 2019, nr 1.
Pajor T., Machnikowski P., Prawo prywatne w Unii Europejskiej i jego wpływ na prawo polskie, (w:) M. Safjan (red.), System prawa prywatnego, t. 1: Prawo cywilne ? część ogólna, Warszawa 2012.
Ploeger H., Loenen van B., EULIS: At the Beginning of the Road to Harmonization of Land Registry in Europe, ?European Review of Private Law? 2004, no. 3.
Ramaekers E., European Union Property Law: From Fragments to a System, Cambridge?Antwerp?Portland 2013.
Rudnicki S., Systemy ksiąg wieczystych i zabezpieczeń majątkowych na nieruchomościach w większości krajów europejskich, ?Rejent? 1995, nr 11.
Saganek P., Nowe reguły dotyczące podziału kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie w świetle Traktatu z Lizbony, ?Przegląd Sejmowy? 2010, z. 4.
Schipper de R. et al., ?Land Registers Interconnection Feasibility and Implementation Analysis?, Luxembourg 2014, https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/831afdff-311c-4177-8d53-1d8d634b1d10/language-en (dostęp 20.12.2019).
Schmid C.U., Hertel C., Wicke H., Real Property Law and Procedure in the European Union: General Report, http://www.eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/ResearchTeaching/ResearchThemes/EuropeanPrivateLaw/RealPropertyProject/GeneralReport.pdf (dostęp 19.12.2019).
Sparkes P., European Contract Law: How to Exclude Land?, (w:) J. Devenney, M.B. Kenny (eds.), The Transformation of European Private Law: Harmonisation, Consolidation, Codification or Chaos?, Cambridge 2013.
Sparkes P.et al., Cross Border Acquisitions of Residential Property in Europe: Problems Encountered by Citizens, Brussels 2016.
Stawecki T., Rejestry nieruchomości, księgi hipoteczne i księgi wieczyste od czasów najdawniejszych do XXI wieku, ?Studia Iuridica? 2002, t. 40.
Tiainen E., Directions in Modeling Land Registration and Cadastre Domain: Aspects of EULIS Glossary Approach, Semantics and Information Services, https://www.fig.net/resources/proceedings/2004/bamberg_2004_comm7/papers/ts_03_01_tiainen.pdf (dostęp 20.12.2019).
Wouters R., Online Portals Support European Interconnection of Land Registers, https://www.conftool.com/landandpoverty2018/index.php/07-11-Wouters-258_paper.pdf?page=downloadPaper&filename=07-11-Wouters-258_paper.pdf&form_id=258&form_version=final (dostęp 20.12.2019).
Woźniak B., Przesłanki historyczne ujednolicania prawa własności w Unii Europejskiej, ?Studia Iuridica? 2014, t. 59.
Woźniak B., W kierunku europejskiego prawa rzeczowego. Recenzja książki Eveline Ramaekers ?European Union Property Law. From Fragments to a System?, ?Forum Prawnicze? 2013, nr 5.
Wudarski A. (Hrsg.), Das Grundbuch im Europa des 21. Jahrhunderts, Berlin 2016.
Wudarski A., Jawność ksiąg wieczystych. Analiza prawnoporównawcza w kontekście europejskim, (w:) A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko (red.), Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Maksymilianowi Pazdanowi, Warszawa 2014.
Wudarski A., W poszukiwaniu konstrukcji eurohipoteki, ?Kwartalnik Prawa Prywatnego? 2009, z. 1.
Zevenbergen J., Registration of Property Rights: A System Approach. Similar Tasks, But Different Roles, ?Notarius International? 2003, no. 1?2.
Ziemblicki B., Zbliżanie ustawodawstw państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie prawa prywatnego, ?Folia Iuridica Wratislaviensis? 2012, vol. 1, nr 1.
Inne źródła
Bar von C., Clive E., Schulte-Nölke H. et al. (eds.), Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR): Interim Outline Edition, Munich 2008.
Bar von C., Clive E., Schulte-Nölke H.et al. (eds.) Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR): Full Edition, Munich 2009.
Biała Księga dotycząca integracji rynków kredytu hipotecznego w UE, KOM(2007) 807.
CROBECO Project ? Position of the Notaries of Europe, 18 November 2011, http://www.notaries-of-europe.eu/files/position-papers/2011/Position-CNUE-CROBECO-18-11-11-final-EN.pdf (dostęp 20.12.2019).
Plan działania na lata 2019?2023 dotyczący e-sprawiedliwości (Dz. Urz. UE C 96 z 13.3.2019, s. 9?32).
Position of the Council of the Notariats of the European Union concerning the e-Justice Action Plan 2014?2018, 6 June 2014, http://www.notaries-of-europe.eu/files/position-papers/2014/e-Justice-06-06-14-final-en.pdf (dostęp 20.12.2019).
Projekt strategii dotyczącej europejskiego systemu e-sprawiedliwości na lata 2014?2018 (Dz. Urz. UE C 376 z 21.12.2013, s. 7?11).
United Nations Economic Commission for Europe, ?Land Administration Guidelines: With Special Reference to Countries in Transition?, New York?Geneva 1996.
Wieloletni plan działania na lata 2014?2018 dotyczący europejskiej e-sprawiedliwości (Dz. Urz. UE C 182 z 14.6.2014, s. 2?13).
Working Paper ?Basic Guidelines for a Eurohypothec?, (w:) A. Drewicz-Tułodziecka (ed.), Basic Guidelines for a Eurohypothec: Outcome of the Eurohypothec workshop. November 2004/April 2005, ?Zeszyt Hipoteczny? 2005, nr 21.
Zielona Księga ? Kredyt hipoteczny w UE, COM(2005) 327.
Strony internetowe
About European Land Information Service ? EULIS, https://joinup.ec.europa.eu/solution/european-land-information-service-eulis/about (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-directory.eu/ (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-of-europe.eu//index.php?pageID=13402 (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-of-europe.eu/index.php?pageID=8033 (dostęp 20.12.2019).
https://cordis.europa.eu/project/rcn/78295/factsheet/en (dostęp 20.12.2019).
https://e-justice.europa.eu (dostęp 20.12.2019).
https://lri-ms.eu/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/about-us/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/crobeco/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/imola/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/imola-ii/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/members/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/grupa-robocza-ds-rejestrow-rozproszonych-i-blockchain1 (dostęp: 28.12.2019).
IMOLA II Closing Conference, https://www.elra.eu/imola-ii-closing-conference/ (dostęp 20.12.2019).
Notariat na świecie, https://www.gdin.pl/notariat-na-swiecie/ (dostęp: 28.12.2019).
Proposal for LRI MS Connection 2 Approved, https://lri-ms.eu/node/40 (dostęp 20.12.2019).
Akty prawne
Dyrektywa 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych (Dz. Urz. WE L 168 z 27.06.2002, s. 43?50).
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz. Urz. UE L 108 z 25.04.2007, s. 1?14).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz. Urz. UE L 48 z 23.02.2011, s. 1?10).
Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II) (Dz. Urz. UE L 199 z 31.7.2007, s. 40?49).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. Urz. UE L 351 z 20.12.2012, s. 1?32).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz. Urz. UE L 177 z 4.7.2008, s. 6?16).
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 202 z 7.06.2016, s. 47?199).
Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 202 z 7.06.2016, s. 13?45).
Orzecznictwo
Wyrok TSUE (wielka izba) z 22 października 2013 r. w sprawach połączonych od C 105/12 do C 107/12 Staat der Nederlanden przeciwko Essent, Essent Nederland BV, Eneco Holding NV i Delta NV (ECLI:EU:C:2013:677).
Wyrok TSUE z 11 października 2007 r. w sprawie C-117/06 Gerda Möllendorf i Christiane Möllendorf-Niehuus (ECLI:EU:C:2007:596).
Wyrok TSUE z 12 października 2017 r. w sprawie C-218/16 Aleksandra Kubicka (ECLI:EU:C:2017:755).
Wyrok TSUE z 5 października 2000 r. Republika Federalna Niemiec przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej (ECLI:EU:C:2000:544).
Literatura przedmiotu
Akkermans B., Ramaekers E., Article 345 TFEU (ex. 295 EC), Its Meanings and Interpretations, ?European Law Journal? 2010, vol. 16, no. 3.
Armada-Rudnik, Przyszłość ksiąg wieczystych po elektronizacji, ?Nieruchomości? 2009, nr 12.
Berlee A., Access to Personal Data in Public Land Registers: Balancing Publicity of Property Rights with the Rights to Privacy and Data Protection, The Hague 2018.
Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2018.
Blajer P., Historyczny rozwój angielskiego modelu rejestrowania praw do nieruchomości, (w:) M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka (red.), Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Edwardowi Drozdowi, Warszawa 2013.
Blajer P., Notariat łaciński a rejestr nieruchomości, ?Krakowski Przegląd Notarialny? 2019, nr 2.
Blajer P., Rejestry nieruchomości. Studium prawnoporównawcze, Warszawa 2018.
Borkowski A., Obrót nieruchomościami w Unii Europejskiej wobec swobody przepływu kapitału, ?Acta Universitatis Wratislaviensis? No 3798, ?Prawo? CCCXXIII, Wrocław 2017.
Całus A., Dylematy unijnego prawa kontraktów, (w:) Z. Kuniewicz, D. Sokołowska (red.), Prawo kontraktów, Warszawa 2017.
Całus A., Umocowanie do zbliżania prawa prywatnego państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej, (w:) M. Pazdan, W. Popiołek, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar (red.), Europeizacja prawa prywatnego, t. 1, Warszawa 2008.
Cámara Lapuente S., Registration of Interests as a Formality of Contracts: Comparative Remarks on Land Registers within the Frame of European Private Law, ?European Review of Private Law? 2005, no. 6.
Cieśliński A., Wspólnotowe prawo gospodarcze, t. 1: Swobody rynku wewnętrznego, Warszawa 2009.
Dajczak W., Niepokoje i szanse związane z ujednolicaniem prawa cywilnego, ?Forum Prawnicze? 2011, nr 1.
Erp van S., Lex Rei Sitae: The Territorial Side of Classical Property Law, (w:) C. Godt (ed.), Regulatory Property Rights: The Transforming Notion of Property in Transnational Business Regulation, Leiden?Boston 2016.
Gołaczyński J., Klich A., Informatyzacja ksiąg wieczystych. Uwagi ogólne, (w:) A. Marciniak (red.), Elektronizacja postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2016.
Gołaczyński J., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2017.
Górecki J., Prawo rzeczowe, (w:) M. Pazdan (red.), System prawa prywatnego, t. 20B: Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2015.
Graziadei M., The Structure of Property Ownership and the Common Law/Civil Law Divide, (w:) M. Graziadei, L. Smith (eds.), Comparative Property Law: Global Perspectives, Cheltenham?Northampton 2017.
Gryszczyńska A., Nowa Księga Wieczysta. Informatyzacja rejestru publicznego, Warszawa 2011.
Gustafsson S., Drewniak A., EULIS: Cross-Border Land Information in Europe, http://www.fig.net/resources/proceedings/fig_proceedings/fig2008/papers/ts05a/ts05a_03_gustafsson_drewniak_2939.pdf (dostęp 20.12.2019).
Gustafsson S., EULIS: European Land Information Service. Co-operation between Eight National Agencies, ?GIM International? 2003, vol. 17, no. 8.
Janowski J., Trendy cywilizacji informacyjnej. Nowy technototalitarny porządek świata, Warszawa 2019.
Johnson A.M., CROBECO II, https://worldnotaries.org/wp-content/uploads/2013/06/CROBECOII-Presentation.docx (dostęp 20.12.2019).
Kaczorowska M., Koncepcja eurohipoteki na tle praw zastawniczych na nieruchomościach w Europie, Wrocław 2016.
Kaczorowska M., Możliwości zastosowania technologii łańcucha bloków w dziedzinie rejestracji nieruchomości na przykładzie doświadczeń wybranych krajów, (w:) M. Świerczyński, L. Lai (red.), Prawo sztucznej inteligencji, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Podstawy i granice ujednolicenia prawa prywatnego w Unii Europejskiej na przykładzie wybranych zagadnień z zakresu prawa umów i prawa rzeczowego, (w:) A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys (red.), Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, Wrocław 2018.
Kaczorowska M., Postępy informatyzacji rejestrów nieruchomości w krajach Unii Europejskiej. Analiza prawnoporównawcza, (w:) J. Gołaczyński (red.), Informatyzacja ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Przyszłość systemów rejestracji nieruchomości wobec rozwoju inteligentnych technologii. Wybrane problemy prawne na tle wniosków z konferencji ?Common Vision Conference 2016. Migration to a Smart World?, Amsterdam, 5?7 czerwca 2016 roku, ?Opolskie Studia Administracyjno-Prawne? 2017, t. 15, z. 2.
Kaczorowska M., Realizacja zasady jawności ksiąg wieczystych w prawie polskim w dobie informatyzacji. Zarys problematyki, (w:) J. Gołaczyński (red.) Informatyzacja ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2020 (w przygotowaniu).
Kaczorowska M., Rola Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach w poszerzaniu dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości w Europie, (w:) E. Galewska, S. Kotecka (red.), Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego ? Blok Prawa Komputerowego, Wrocław 2012.
Kaczorowska M., Znaczenie dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości dla rozwoju wspólnego rynku na przykładzie Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach (EULIS), ?Rejent? 2011, nr 12.
Kalus S., Perspektywy stworzenia europejskiego prawa rzeczowego, (w:) L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
Kjellson B., ?EULIS (European Land Information Service)?, https://www.unece.org/fileadmin/DAM/hlm/wpla/sessions/7th_session/item7_01.B.Kjellson.EULIS.pdf (dostęp 20.12.2019).
Kościółek A., Informatyzacja postępowania wieczystoksięgowego, (w:) K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek (red.), E-obywatel, E-sprawiedliwość, E-usługi, Warszawa 2017.
Kotecka S., Informatyzacja postępowania cywilnego w Polsce, (w:) J. Gołaczyński (red.), Informatyzacja postępowania sądowego i administracji publicznej, Warszawa 2010.
Kunkiel-Kryńska A., Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich, Warszawa 2013.
Lemmen C., Vos J., Beentjes B., Ongoing Development of Land Administration Standards, ?European Property Law Journal? 2017, vol. 6, no. 3.
Lewis A., Buying and Owning Property in Europe, ?6th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/buying-and-owning-property-in-europe/ (dostęp 19.12.2019).
Lodde A., The Interconnection of the European Registers of Real Property: The Comparison of the Italian and Spanish Cases, ?Territorio Italia? 2017, no. 1, https://www.agenziaentrate.gov.it/portale/documents/20143/325363/sistemi+europei+Lodde+2016+en_3+Lodde_ing.pdf/3e3bdb42-db77-40ac-edb3-a01b92076131 (dostęp: 20.12.2019).
Louwman W., CROBECO: A Future-Proof System to Support Cross-Border Conveyancing, ?6th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/crobeco-future-proof-system-to-support-cross-border-conveyancing/ (dostęp 20.12.2019).
Louwman W., Interoperability Solutions for Land Registries, ?5th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/interoperability-solutions-for-land-registries/ (dostęp 20.12.2019).
Mańko R., Europejski kodeks cywilny ? stan prac nad projektem i perspektywy dalszego rozwoju, ?Studia Iuridica? 2004, t. 43.
Mańko R., Kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie prawa prywatnego w ujęciu systemowym, ?Kwartalnik Prawa Prywatnego? 2016, z. 1.
Mataczyński M., (w:) D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2012.
Moerkerke J., Efforts, on a European Level, in Order to Facilitate Cross-Border Transfers of Real Estate, ?8th ELRA Annual Publication?, https://www.elra.eu/wp-content/uploads/2019/01/Speech-GranadaJan-Moerkerke.pdf (dostęp 19.12.2019).
Nasarre-Aznar S., The Integration of Mortgage Markets in Europe, part 1, ?Silesian Journal of Legal Studies? 2011, no. 3.
Niemi M.I., Electronic Conveyancing of Real Property in Europe: Two Models. The English and the Finnish One, (w:) L.M. Martínez Velencoso, S. Bailey, A. Pradi (eds.), Transfer of Immovables in European Private Law, Cambridge 2017.
Opitek P., Zastosowanie technologii blockchain na rynku nieruchomości, ?Nieruchomości@? 2019, nr 1.
Pajor T., Machnikowski P., Prawo prywatne w Unii Europejskiej i jego wpływ na prawo polskie, (w:) M. Safjan (red.), System prawa prywatnego, t. 1: Prawo cywilne ? część ogólna, Warszawa 2012.
Ploeger H., Loenen van B., EULIS: At the Beginning of the Road to Harmonization of Land Registry in Europe, ?European Review of Private Law? 2004, no. 3.
Ramaekers E., European Union Property Law: From Fragments to a System, Cambridge?Antwerp?Portland 2013.
Rudnicki S., Systemy ksiąg wieczystych i zabezpieczeń majątkowych na nieruchomościach w większości krajów europejskich, ?Rejent? 1995, nr 11.
Saganek P., Nowe reguły dotyczące podziału kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie w świetle Traktatu z Lizbony, ?Przegląd Sejmowy? 2010, z. 4.
Schipper de R. et al., ?Land Registers Interconnection Feasibility and Implementation Analysis?, Luxembourg 2014, https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/831afdff-311c-4177-8d53-1d8d634b1d10/language-en (dostęp 20.12.2019).
Schmid C.U., Hertel C., Wicke H., Real Property Law and Procedure in the European Union: General Report, http://www.eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/ResearchTeaching/ResearchThemes/EuropeanPrivateLaw/RealPropertyProject/GeneralReport.pdf (dostęp 19.12.2019).
Sparkes P., European Contract Law: How to Exclude Land?, (w:) J. Devenney, M.B. Kenny (eds.), The Transformation of European Private Law: Harmonisation, Consolidation, Codification or Chaos?, Cambridge 2013.
Sparkes P.et al., Cross Border Acquisitions of Residential Property in Europe: Problems Encountered by Citizens, Brussels 2016.
Stawecki T., Rejestry nieruchomości, księgi hipoteczne i księgi wieczyste od czasów najdawniejszych do XXI wieku, ?Studia Iuridica? 2002, t. 40.
Tiainen E., Directions in Modeling Land Registration and Cadastre Domain: Aspects of EULIS Glossary Approach, Semantics and Information Services, https://www.fig.net/resources/proceedings/2004/bamberg_2004_comm7/papers/ts_03_01_tiainen.pdf (dostęp 20.12.2019).
Wouters R., Online Portals Support European Interconnection of Land Registers, https://www.conftool.com/landandpoverty2018/index.php/07-11-Wouters-258_paper.pdf?page=downloadPaper&filename=07-11-Wouters-258_paper.pdf&form_id=258&form_version=final (dostęp 20.12.2019).
Woźniak B., Przesłanki historyczne ujednolicania prawa własności w Unii Europejskiej, ?Studia Iuridica? 2014, t. 59.
Woźniak B., W kierunku europejskiego prawa rzeczowego. Recenzja książki Eveline Ramaekers ?European Union Property Law. From Fragments to a System?, ?Forum Prawnicze? 2013, nr 5.
Wudarski A. (Hrsg.), Das Grundbuch im Europa des 21. Jahrhunderts, Berlin 2016.
Wudarski A., Jawność ksiąg wieczystych. Analiza prawnoporównawcza w kontekście europejskim, (w:) A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko (red.), Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Maksymilianowi Pazdanowi, Warszawa 2014.
Wudarski A., W poszukiwaniu konstrukcji eurohipoteki, ?Kwartalnik Prawa Prywatnego? 2009, z. 1.
Zevenbergen J., Registration of Property Rights: A System Approach. Similar Tasks, But Different Roles, ?Notarius International? 2003, no. 1?2.
Ziemblicki B., Zbliżanie ustawodawstw państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie prawa prywatnego, ?Folia Iuridica Wratislaviensis? 2012, vol. 1, nr 1.
Inne źródła
Bar von C., Clive E., Schulte-Nölke H. et al. (eds.), Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR): Interim Outline Edition, Munich 2008.
Bar von C., Clive E., Schulte-Nölke H.et al. (eds.) Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR): Full Edition, Munich 2009.
Biała Księga dotycząca integracji rynków kredytu hipotecznego w UE, KOM(2007) 807.
CROBECO Project ? Position of the Notaries of Europe, 18 November 2011, http://www.notaries-of-europe.eu/files/position-papers/2011/Position-CNUE-CROBECO-18-11-11-final-EN.pdf (dostęp 20.12.2019).
Plan działania na lata 2019?2023 dotyczący e-sprawiedliwości (Dz. Urz. UE C 96 z 13.3.2019, s. 9?32).
Position of the Council of the Notariats of the European Union concerning the e-Justice Action Plan 2014?2018, 6 June 2014, http://www.notaries-of-europe.eu/files/position-papers/2014/e-Justice-06-06-14-final-en.pdf (dostęp 20.12.2019).
Projekt strategii dotyczącej europejskiego systemu e-sprawiedliwości na lata 2014?2018 (Dz. Urz. UE C 376 z 21.12.2013, s. 7?11).
United Nations Economic Commission for Europe, ?Land Administration Guidelines: With Special Reference to Countries in Transition?, New York?Geneva 1996.
Wieloletni plan działania na lata 2014?2018 dotyczący europejskiej e-sprawiedliwości (Dz. Urz. UE C 182 z 14.6.2014, s. 2?13).
Working Paper ?Basic Guidelines for a Eurohypothec?, (w:) A. Drewicz-Tułodziecka (ed.), Basic Guidelines for a Eurohypothec: Outcome of the Eurohypothec workshop. November 2004/April 2005, ?Zeszyt Hipoteczny? 2005, nr 21.
Zielona Księga ? Kredyt hipoteczny w UE, COM(2005) 327.
Strony internetowe
About European Land Information Service ? EULIS, https://joinup.ec.europa.eu/solution/european-land-information-service-eulis/about (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-directory.eu/ (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-of-europe.eu//index.php?pageID=13402 (dostęp 20.12.2019).
http://www.notaries-of-europe.eu/index.php?pageID=8033 (dostęp 20.12.2019).
https://cordis.europa.eu/project/rcn/78295/factsheet/en (dostęp 20.12.2019).
https://e-justice.europa.eu (dostęp 20.12.2019).
https://lri-ms.eu/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/about-us/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/crobeco/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/imola/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/imola-ii/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.elra.eu/members/ (dostęp 20.12.2019).
https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/grupa-robocza-ds-rejestrow-rozproszonych-i-blockchain1 (dostęp: 28.12.2019).
IMOLA II Closing Conference, https://www.elra.eu/imola-ii-closing-conference/ (dostęp 20.12.2019).
Notariat na świecie, https://www.gdin.pl/notariat-na-swiecie/ (dostęp: 28.12.2019).
Proposal for LRI MS Connection 2 Approved, https://lri-ms.eu/node/40 (dostęp 20.12.2019).
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.generic.usageStats.noStats##